Dikarang Chris Bishop
KUCHING,15 Mac: Mantah diasuh mindah ngagai palan pengentap pendiau rambau projek tekat ai Bakun ba taun 1998, komuniti Kenyah Badeng betuaika Gara Jalong mutus mindah ngagai bukit tinggi.
Ba bukit nya, urung 30 ruang bilik ke mindah numbuhka genturung pendiau ke diatu dikelala nengah nama Long Lawen iya nya di kandang menua Belaga.
Nengah saup Green Empowerment enggau The Borneo Project, sida ngaga mini hidro ba taun 2000 lalu berengkah ngeluarka kuasa letrik dua taun pengudah nya.
“Kenyau ari 2002 kami peranak Long Lawen ngulihka kuasa letrik ari mini hidro. Dulu agi ari nya kami nguna genset lalu tu bisi meri penanggul ngagai kami ketegal ti bebelika diesel enggau petrol.
“Mini hidro tu mantu kami ke kurang pemisi ke diau di ulu sungai lalu nyentuk ngagai diatu mengkang nguna mini hidro tu.
“Diatu, udah 20 taun kami ngulihka kuasa letrik ari mini hidro tu,” ku Gara ba aum pengarang berita nyerumba licha ‘Clean Energy Collaboration’ ke diatur di Kuching sehari tu.
Mini hidro nya ku Gara nambah, mansutka kuasa letrik 10 kilowatt alai tetiap pintu rumah maya nya semina diagihka 120 watt aja.
Nengah agih bekal kuasa nya ku iya, tetiap pintu semina dikemendar masang 4 lampu iya nya 15 watt tetiap lampu.
Tang diatu ku iya nambah penyampau ruang bilik di Long Lawen udah nambah ngagai 88 pintu alai bekal letrik 10 kilowatt nya enda chukup dikunsi sida sekayu rumah.
Berindik enggau nya, Gara madah surat pinta nambah tauka minta sambung bekal kuasa letrik ari Palan Tekat Ai Murum udah dianjung ngagai Sarawak Energy Bhd.
Nusuika cherita ke sama, ketuai komuniti enggau aktivis hak peranak asal ari Lepo Gah Tanjung Tepalit, James Nyurang madah mini hidro chukup beguna ungkup peranak di ulu sungai.
Pekara nya pia ketegal rega minyak baikka nya diesel enggau petrol ti dikena ngidupka genset mar di menua ulu.
“Tanjung Tepalit di Baram udah bisi mini hidro enggau sistem solar ti mansutka bekal lektrik 5 kilowatt kenyau taun 2016.
“Tetiap ruang bilik semina bisi 4 lampu enggau 2 soket letrik alai bayar RM2 dipinta ari tetiap lampu. Reti nya tetiap pintu rumah mayar RM8 alai bayar tu deka dikena ngintu pemaik perengka mini hidro,” ku iya ba aum pengarang berita ke sama.
Napi pemar ke sama enggau Gara, James madah bekal letrik tu enda chukup enti dikena 24 jam lalu sida mengkang begunaka genset.
Ketegal nya iya minta Perintah Nengeri enggau Sarawak Energy nyendiaka kuasa letrik 5,000 volt tauka lebih ngagai tetiap pintu rumah.
“Kuasa letrik ke chukup tu berat ungkup kami kelebih agi ba atur ngerembaika ekonomi enggau mantu bala nembiak kami mujur ba pengawa besekula,” ku iya. — DayakDaily
